Portret sprawcy przemocy domowej biorąc pod uwagę sytuację zawodową, ekonomiczną i zdrowotną

Przemoc wobec kobiet jest jedną z najczęstszych form przemocy, występując z różną częstością we wszystkich szerokościach geograficznych.
Celem była ocena rozpowszechnienia przemocy domowej w badanej grupie oraz nakreślenie portretu sprawcy przemocy domo-wej biorąc pod uwagę jego sytuację zawodową, ekonomiczną i zdrowotną.
Grupę badaną stanowiło 200 pełnoletnich pacjentek zgłaszających się do lekarza rodzinnego w sześciu ośrodkach POZ na terenie województwa lubelskiego.
Metody. Jako skali przesiewowej, służącej do wykrywania przemocy użyto Skali Doświadczeń Maltretowanych Kobiet (The Wo-men’s Experiences with Battering Scale, WEB) oraz kwestionariusza własnej konstrukcji.
Wyniki i wnioski: Rozpowszechnienie przemocy w bliskich związkach (IPV) w badanej grupie pacjentek wynosiło 41% w ciągu całego życia, a w ciągu ostatniego roku – 26,5%. Pozytywny wynik w Skali WEB, wskazujący na doznawanie przemocy lub zagrożenie przemocą, osiągnęło natomiast aż 51% spośród badanych kobiet. Sprawcą przemocy najczęściej był mąż (81,8%) lub były mąż (11,4%), ze strony partnera w związku nieformalnym przemocy doznało natomiast niecałe 7% badanych kobiet. Ponad 80% sprawców przemocy aktualnie nadużywała alkoholu, 75% z nich nadużywało alkoholu również w przeszłości, prawie 66%, pracowało zawodowo, ale część z nich- 48,4%, miała problemy finansowe, 19,3% sprawców było karanych, 12.1 % chorowało na padaczkę, 13,6% chorowało na jakiś rodzaj zaburzeń psychicznych, aż 25,9% z nich doznało w przeszłości urazu głowy.

Nowe perspektywy w leczeniu przeciwpsychotycznym-znaczenie szlaku kynureninowego-2

Odkrycie znaczenia kwasu kynureninowego (KYNA) i innych związków powstających w toku przemiany kynureniny (KYN) dla funkcjonowania mózgu, zarówno w warunkach fizjologii, jak i patologii, wyznaczyło nowe cele dla badań  armakologicznych skierowane na poszukiwanie leków wykorzystujących potencjał terapeutyczny metabolitów szlaku kynureninowego. Znajdują się wśród nich związki o udowodnionym na modelach zwierzęcych działaniu neuroprotekcyjnym, a intensywnie prowadzone badania, również w zakresie możliwości modyfikacji szlaku kynureninowego, budzą ogromne nadzieje na ich kliniczne wykorzystanie w przyszłości.
Szlak kynureninowy jest jednym z torów przemiany tryptofanu w organizmie człowieka, prowadzącym do powstania neuroaktywnych metabolitów w OUN, tj. 3-hydroksykynureniny, kwasu chinolinowego i kwasu kynureninowego. Szczególnie istotne wydają się dwie ostatnie substancje o działaniu przeciwstawnym w stosunku do pobudzających receptorów aminokwasowych NMDA [1].
Wykazano, że KYNA wywiera działanie przeciwdrgawkowe [2] i neuroprotekcyjne [3]. Opisywane są różnice w jego stężeniu w przebiegu takich chorób jak choroba Alzheimera [4], choroba Parkinsona [5], choroba Huntingtona [6, 7], padaczka [2, 8], choroba afektywna dwubiegunowa [9], depresja [10, 11] czy schizofrenia [12]. Z uwagi na słabe przenikanie KYNA przez barierę krew–mózg i trudności w jego rzetelnym oznaczeniu we krwi, przedmiotem badań naukowych stają się również inne metabolity szlaku kynureninowego. Dostępne są prace ilustrujące zmiany stężenia KYNA i innych metabolitów szlaku kynureninowego w przebiegu leczenia chorób neurologicznych i psychicznych [13, 14]. Prowadzone są również badania nad modyfikacjami tego szlaku pod kątem nowych możliwości w terapii schorzeń OUN [15, 16, 17].
Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie związku KYNA i innych metabolitów przemiany kynureniny z działaniem leków przeciwpsychotycznych oraz roli, jaką mogą one pełnić w predykcji skuteczności leczenia oraz jego optymalizacji.

Znaczenie zaburzenia osi jelitowo-mózgowej i nadwrażliwości na antygeny pokarmowe w etiopatogenezie schizofrenii

Pomimo ponad 100-letniej historii badań nad schizofrenią, jej etiologia nadal nie została w pełni wyjaśniona, co może wynikać ze znacznej heterogenności zarówno w zakresie jej przebiegu, jak i etiopatogenezy. Jednym z najlepiej udowodnionych mechanizmów pośredniczących w rozwoju schizofrenii są reakcje immunologicznozapalne, których źródła w ostatnim czasie upatruje się w zaburzeniach funkcjonowania osi jelitowo-mózgowej oraz patologicznych procesach zachodzących w jelitach.
W artykule stanowiącym przegląd literatury dotyczącej tej tematyki, przedstawiono znaczenie dla rozwoju schizofrenii poszczególnych czynników mających wpływ na funkcjonowanie osi mózgowo-jelitowej, tj. 1. mikrobiomu jelitowego (mikrobioty jelitowej), 2. zespół przesiąkliwego jelita (leaky gut syndrome), 3. nadwrażliwości na antygeny pokarmowe, w tym na gluten oraz kazeinę mleka krowiego. Wyniki badań wydają się bardzo obiecujące i wskazują na możliwość uzyskania poprawy stanu klinicznego u części pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii poprzez modyfikację diety, stosowanie probiotyków, czy też wdrożenie terapii antybiotykami z określonych grup terapeutycznych.
Potrzebne są jednak dalsze badania dotyczące powiązań pomiędzy mikrobiomem jelitowym oraz funkcjonowaniem jelit, jako elementami pośredniczącymi w aktywacji układu immunologicznego, a rozwojem i dalszym przebiegiem schizofrenii.

Rola oksytocyny w mechanizmie powstawania przywiązania oraz w społecznym funkcjonowaniu osób chorych na schizofrenię

Celem artykułu jest przedstawienie na podstawie dostępnej literatury znaczenia oksytocyny dla różnych funkcji psychicznych, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów powstawania przywiązania, stylów przywiązania w schizofrenii oraz wpływu oksytocyny na przebieg i obraz kliniczny schizofrenii. Na wstępie dokonano ogólnego opisu oksytocyny, z uwzględnieniem źródła jej powstawania oraz jej funkcji, na przykładzie badań z dziedziny neuroekologii oraz neuropsychologii. Przedstawiono również biologiczne podstawy przywiązania, opisano style przywiązania oraz ich znaczenie w społecznym funkcjonowaniu osób z wybranymi zaburzeniami psychicznymi. Posłużono się w tym celu badaniami opartymi na modelach zwierzęcych, badaniach ludzi i kliniczną analizą wybranych form zaburzeń przywiązania. Odniesiono się również do wpływu wczesnych doświadczeń społecznych na wybrane parametry mózgowe. Następnie przedstawiono badania dotyczące wpływu oksytocyny na przebieg i obraz kliniczny schizofrenii oraz możliwości i ograniczenia wykorzystania tego hormonu w terapii zaburzeń psychotycznych. Współczesne badania nad terapeutycznym zastosowaniem oksytocyny i jej wpływem na mechanizm powstawania więzi społecznych wydają się być bardzo obiecujące, mogąc przyczynić się do wzrostu efektywności leczenia schizofrenii jak i innych zaburzeń, w których dochodzi do obniżenia funkcjonowania społecznego.

Nasi specjaliści

  • 1